Szczaw (Rumex L.) to roślina z rodziny rdestowatych obejmująca do 200 gatunków z podziałem na 3 grupy: Rumex, Acetosella oraz Acetosa. Dzisiaj kojarzony jest z chwastami lub typową rośliną łąkową, co nie do końca jest prawdą. Niektóre z odmian ze względu na zawartość witaminy A, C, E, witamin z grupy B, beta karotenu, kwasu foliowego, błonnika pokarmowego oraz składników mineralnych (wapń, magnez, żelazo, krzem, garbniki), idealnie nadają się jako dodatek do wielu potraw.
Jego wyraźny kwaskowaty posmak może wzbogacić sosy czy zupy, więc nie jest to zwykły chwast o przyjemnym wyglądzie, który tylko żeruje na innych roślinach. Wiedzieli to już mieszkańcy starożytnego Egiptu, a Grecki prekursor medycyny – Hipokrates od dawien dawna opisywał w swoich dziełach zdrowotne właściwości szczawiu. Do nas trafił już w średniowieczu gdzie serwowany był jako tzw. „szczawiówka”, czyli zupa kwaskowa.
Do dnia dzisiejszego można spotkać ją w Polsce właśnie tak podawaną. Najczęściej konsumowaną częścią są liście, które na pierwszy rzut oka są podobne do szpinakowych. Ich smak jest porównywalny do kwaśnych owoców takich jak cytryna czy kiwi. Oczywiście nie można zapomnieć o korzeniu, który również jest jadalny, nie stosuje się go jednak w medycynie naturalnej. W ludowych przepisach na prozdrowotne receptury wykorzystuję się jedynie korzeń kobylaka (szczaw lancetowaty).
Niektóre badania wskazują, że szczaw zawiera więcej żelaza niż wyżej wspomniany szpinak. Jest to o tyle dobre, że szczaw nie tylko nadaje się jako przyprawa, ale i roślina iście regenerująca, silnie wspierająca nasze zdrowie. Takie pokłady żelaza pomagają w produkowaniu czerwonych krwinek przez nasz organizm co zapobiega niedokrwistości. Podkręca tempo gojenia ran na naszym ciele, zwiększa dotlenienie organizmu, a nawet wspomaga porost włosów. W szczawiu nie zabraknie też potasu, który rozszerza naczynia krwionośne dając nam niski poziom ciśnienia krwi. Pomaga zapobiegać niedokrwieniu serca i łagodzić objawy chorób układu krążenia. Obfitość witaminy C zawartej w szczawiu silnie wspiera nasz układ odpornościowy. Jedna jego szklanka jest w stanie dostarczyć nam więcej niż dzienna polecana dawka. Dzięki takiej zawartości kwasu askorbinowego, zwiększenie białych krwinek to formalność przez co ochrona przed czynnikami chorobotwórczymi jest sowicie polepszona. Z kolei witamina A przyczyni się do polepszenia zdrowia naszych oczu, ograniczając proces degeneracji tkanki żółtej.
Liście szczawiu nie tylko dobrze smakują ale mają też wszechstronne zastosowanie w kuracji problemów skórnych. Po zmieleniu, listki szczawiu można stosować zewnętrznie, co łagodzi podrażnienia i wysypki. Po ususzeniu można go również stosować w formie naparu. Zmniejsza to suchość skóry i przejawy grzybicy. Wielokrotnie eksploatowany w syropach na kaszel. Herbaty szczawiowe są bardzo popularne w USA, Kanadzie, na Jamajce, Sudanie czy Egipcie.
Herbata szczawiowa:
Szczypta liści szczawiu, szklanka gorącej wody, laska cynamonu, miód.
Należy zagotować wodę i wlać do dzbanka. Dodać do tego liście szczawiu oraz cynamon. Po 5 minutach odcedzić wymieszaną wodę do szklanki i dodać miód. Gotowe!
Sałatka szczawiowa:
200g szczawiu, najlepiej młodego, 4 ugotowane ziemniaki (również młode), ogórek, 2 ugotowane jajka na twardo, łyżka drobno pokrojonej natki pietruszki.
Sos:
Łyżka majonezu, 2 łyżki naturalnego jogurtu, sok z połowy cytryny, łyżka pokrojonego szczypiorku, sól, pieprz
Przygotowanie:
Przesiewamy szczaw. Z większych liści usuwamy nerw i kilka razy płuczemy. Później osuszamy i kroimy na paski. Wrzucamy tak przygotowany szczaw do miski. Ziemniaki, jaja i ogórek kroimy w kosteczkę, po czym łączymy ze szczawiem. Robiąc sos mieszamy jogurt z majonezem, dorzucamy sok z cytryny, szczypiorek, pieprz i sól. Całość dokładnie mieszamy i dolewamy do sałatki łącząc tym samym wszystkie składniki. Finalne danie posypujemy pietruszką.
Oczywiście nie może zabraknąć szczawiu w najróżniejszych wyrobach kosmetycznych. Wyciąg ze szczawiu dodawany jest do kremów, które nawilżają i rozjaśniają cerę, czy też pomagają pozbyć się przebarwień. Stosowany na skórę sok ze świeżego szczawiu lub przemywanie jej ugotowanymi liśćmi kilka razy dziennie, pomaga w walce z trądzikiem. Liście szczawiu z dużą skutecznością, są w stanie wywabić plamy i osady nie tylko z pleśni czy atramentu na pościelach ale nawet rdzy na srebrnych przedmiotach.